|
бирикмаларини тушунишда жоҳилиятнинг шеърлари ва хутбалари каби араб тилини ягона восита қилиб олишган. Улар Расулуллоҳ с.а.в.дан содир бўлган ишларни чуқур ўрганиб, шу икки нарса воситасида Қуръонни тушунишга уринганлар. Бу Қуръонни англаб етишдаги энг қулай йўлдир.
Бизнинг раъйимизча, Қуръонни тафсир қилишнинг тариқати шундан иборатки, унинг айрим сўз ва сўз бирикмалари жиҳатидан, шаръий маънолар ва шаръий аҳкомлари жиҳатидан ҳамда шаръий воқега эга бўлган фикрлари нуқтаи назаридан тафсирда араб тили билан Суннати Набавийни қўллаш лозим. Қуръон ибораларини тушунишда арабларнинг сўзлари билдирган маънога мувофиқ ҳамда лафзлар ифодалаётган Қуръон ва Суннатдек шаръий нусусда келган маънолар асосида ақл ишлатиб, на ўтмишдаги олимлар ва на тобеинлар, ҳатто саҳобаларнинг фикрлари билан чекланиб қолмаслигимиз керак, чунки улар хато қилиши ва тўғри йўл топиши мумкин бўлган ижтиҳоддир. Гоҳида оятни тушунишда муфассир араб тили ва шариатни узоқ ўргангани асносида ёки воситалар янгиланиб, маданият ривожланиши ҳамда янги воқеалар ва ҳодисалар пайдо бўлиши жараёнида оятнинг воқеси ойдинлашиб, ақл йўл кўрсатади. Шунда идрок билан тафсир қилишда ақлга имкон берилса, муфассир дахлсиз маъно беришдан сақланса, кутилган тафсир дунёга келади. Қуръон нозил бўлган зотдан бошқа ҳар қандай инсоннинг тушунчасига чекланмаган ҳолда ўзи тушунган тарзда ақлга имкон берилса, исроилиётларнинг барчаси сўзсиз бекор бўлади, одамлар ўйлаётган Қуръон илмларни ўз ичига олиши ҳақидаги фикри ҳам рад этилади ва бу борада Қуръон айтган борлиқ ҳақидаги баҳс юритувчи оятлар ҳамда Оллоҳнинг қудратини баён этувчи оятлар доирасида чекланилади. Бу Қуръон тафсирининг тариқати бўлиб, муфассир унга риоя қилиши ва Қуръоннинг тафсирига киришган шахс унинг масъулиятини ҳис этиши вожиб.
216-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260